قيام 15 خرداد - word (..docx) - اقتصاد -

قسمتی از متن :

‏1

‏قيام 15 خرداد

‏قیام‏ ‏،‏ ‏نهضتی‏ ‏خودجوش‏ ‏و‏ ‏مردمی‏ ‏در‏ ‏تهران‏ ‏،‏ ‏قم‏ ‏و‏ ‏برخی‏ ‏از‏ ‏شهرهای‏ ‏دیگر‏ ‏در‏ ‏اعتراض‏ ‏به‏ ‏دستگیری‏ ‏امام‏ ‏خمینی‏ ‏در‏ 15 ‏خرداد‏ 1342. ‏زمینه‏ ‏های‏ ‏سیاسی‏ ‏و‏ ‏اجتماعی‏ ‏و‏ ‏دینی‏ ‏این‏ ‏قیام‏ ‏به‏ ‏دهة‏ 1330 ‏ش‏ ‏و‏ ‏اقدامات‏ ‏تحریک‏ ‏آمیز‏ ‏نظام‏ ‏حاکم‏ ‏بازمی‏ ‏گردد‏.

‏تصویب‏ ‏لایحة‏ ‏انجمنهای‏ ‏ایالتی‏ ‏و‏ ‏ولایتی‏ ‏،‏ ‏در‏ 16 ‏مهر‏ 1341 ‏در‏ ‏کابینة‏ ‏اسداللّه‏ ‏علَم‏ ‏،‏ ‏عامل‏ ‏اصلی‏ ‏برانگیختن‏ ‏احساسات‏ ‏دینی‏ ‏مردم‏ ‏بود‏. ‏هدف‏ ‏از‏ ‏تصویب‏ ‏این‏ ‏لایحه‏ ‏تشکیل‏ ‏انجمنهایی‏ ‏در‏ ‏روستاها‏ ‏و‏ ‏شهرها‏ ‏و‏ ‏استانها‏ ‏بر‏ ‏پایة‏ ‏آرای‏ ‏عمومی‏ ‏جهت‏ ‏ادارة‏ ‏غیرمتمرکز‏ ‏امور‏ ‏اعلام‏ ‏شده‏ ‏بود،‏ ‏اما‏ ‏سه‏ ‏شرط‏ ‏جدید‏ ‏مندرج‏ ‏در‏ ‏این‏ ‏لایحه‏ (‏حذف‏ ‏قید‏ ‏اسلام‏ ‏از‏ ‏شرایط‏ ‏انتخاب‏ ‏کنندگان‏ ‏و‏ ‏انتخاب‏ ‏شوندگان‏ ‏،‏ ‏انجام‏ ‏مراسم‏ ‏تحلیف‏ ‏با‏ ‏هر‏ ‏کتاب‏ ‏آسمانی‏ ‏به‏ ‏جای‏ ‏قرآن‏ ‏و‏ ‏حق‏ ‏رأی‏ ‏زنان‏ ) ‏بشدت‏ ‏احساسات‏ ‏دینی‏ ‏مردم‏ ‏را‏ ‏برانگیخت‏ ‏و‏ ‏اعتراضات‏ ‏و‏ ‏مخالفتهای‏ ‏شدید‏ ‏مراجع‏ ‏و‏ ‏علما‏ ‏را‏ ‏درپی‏ ‏داشت‏ . ‏مراجع‏ ‏این‏ ‏لایحه‏ ‏را،‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏آن‏ «‏قرآن‏ ‏کریم‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏عرض‏ ‏اوستای‏ ‏زرتشت‏ ‏و‏ ‏انجیل‏ ‏و‏ ‏بعض‏ ‏کتب‏ ‏ضالّه‏ » ‏قرار‏ ‏داده‏ ‏بودند‏ ‏،‏ ‏رویارویی‏ ‏علنی‏ ‏و‏ ‏جسورانة‏ ‏نظام‏ ‏حاکم‏ ‏با‏ ‏اسلام‏ ‏و‏ ‏قانون‏ ‏اساسی‏ ‏و‏ ‏عامل‏ ‏جدی‏ ‏تهدید‏ ‏استقلال‏ ‏مملکت‏ ‏و‏ ‏قرار‏ ‏دادن‏ ‏آن‏ «‏در‏ ‏معرض‏ ‏قبضة‏ ‏صهیونیستها‏»‏ ‏می‏ ‏دیدند‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏آگاه‏ ‏ساختن‏ ‏مردم‏ ‏از‏ ‏محتوای‏ ‏لایحه‏ ‏و‏ ‏مخالفت‏ ‏با‏ ‏آن‏ ‏پرداختند‏. ‏به‏ ‏دعوت‏ ‏امام‏ ‏خمینی‏ ‏ــ‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏زمان‏ ‏آیت‏ ‏الله‏ ‏حاج‏ ‏آقا‏ ‏روح‏ ‏الله‏ ‏خمینی‏ ‏خوانده‏ ‏می‏ ‏شد‏ ‏ــ‏ ‏و‏ ‏چند‏ ‏تن‏ ‏از‏ ‏علما‏ ‏و‏ ‏مراجع‏ ‏حوزة‏ ‏علمیة‏ ‏قم‏ ‏،‏ ‏جلسه‏ ‏ای‏ ‏برای‏ ‏بررسی‏ ‏این‏ ‏موضوع‏ ‏در‏ ‏منزل‏ ‏مرحوم‏ ‏آیت‏ ‏الله‏ ‏حاج‏ ‏شیخ‏ ‏عبدالکریم‏ ‏حائری‏ ‏،‏ ‏مؤسس‏ ‏حوزة‏ ‏علمیه‏ ‏،‏ ‏تشکیل‏ ‏شد‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏جلسه‏ ‏و‏ ‏جلسات‏ ‏بعدی‏ ‏تصمیم‏ ‏گرفتند‏ ‏که‏ ‏مخالفت‏ ‏با‏ ‏این‏ ‏لایحه‏ ‏با‏ ‏ارسال‏ ‏تلگرام‏ ‏به‏ ‏شاه‏ ‏اعلام‏ ‏شود‏. ‏متعاقب‏ ‏این‏ ‏جلسات‏ ‏بیش‏ ‏از‏ ‏پنجاه‏ ‏اعلامیه‏ ‏و‏ ‏تلگرام‏ ‏و‏ ‏نامه‏ ‏از‏ ‏سوی‏ ‏مراجع‏ ‏و‏ ‏علمای‏ ‏بلاد‏ ‏در‏ ‏مخالفت‏ ‏با‏ ‏لایحة‏ ‏مذکور‏ ‏صادر‏ ‏شد‏. ‏در‏ ‏غالب‏ ‏این‏ ‏اعلامیه‏ ‏ها‏ ‏برای‏ ‏ردّ‏ ‏این‏ ‏لایحه‏ ‏دلایلی‏ ‏چون‏ ‏مخالفت‏ ‏آن‏ ‏با‏ ‏شرع‏ ‏انور‏ ‏و‏ ‏قانون‏ ‏اساسی‏ ‏،‏ ‏سوءاستفاده‏ ‏دشمنان‏ ‏دیانت‏ ‏و‏ ‏استقلال‏ ‏مملکت‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏،‏ ‏تقلید‏ ‏از‏ ‏بیگانگان‏ ‏در‏ ‏تدوین‏ ‏آن‏ ‏،‏ ‏و‏ ‏پیامدهای‏ ‏سوء‏ ‏اجتماعی‏ ‏حاصل‏ ‏از‏ ‏کشاندن‏ ‏نسوان‏ ‏به‏ ‏محافل‏ ‏سیاسی‏ ‏ذکر‏ ‏شده‏ ‏بود‏ ‏اعلامیه‏ ‏هایی‏ ‏نیز‏ ‏از‏ ‏سوی‏ ‏علما‏ ‏و‏ ‏روحانیان‏ ‏برای‏ ‏آگاه‏ ‏ساختن‏ ‏مردم‏ ‏از‏ ‏ماهیت‏ ‏و‏ ‏مضرات‏ ‏این‏ ‏لایحه‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏نهایت‏ ‏فراخوان‏ ‏عمومی‏ ‏برای‏ ‏مبارزه‏ ‏صادر‏ ‏شد‏ ‏بعضی‏ ‏از‏ ‏احزاب‏ ‏و‏ ‏جمعیتهای‏ ‏سیاسی‏ ‏نیز‏ ‏با‏ ‏این‏ ‏اعتراضات‏ ‏همراه‏ ‏بودند‏ ‏و‏ ‏بیانیه‏ ‏هایی‏ ‏در‏ ‏افشای‏ ‏ماهیت‏ ‏سیاستهای‏ ‏جدید‏ ‏شاه‏ ‏منتشر‏ ‏کردند‏ ‏سرانجام‏ ‏اسدالله‏ ‏علم‏ ‏،‏ ‏علی‏ ‏رغم‏ ‏مقاومت‏ ‏دو‏ ‏ماهه‏ ‏،‏ ‏مجبور‏ ‏به‏ ‏اعلام‏ ‏لغو‏ ‏این‏ ‏لایحه‏ ‏در‏ 10 ‏آذر‏ 1341 ‏شد‏ ‏.

‏هنوز‏ ‏بیش‏ ‏از‏ ‏چهل‏ ‏روز‏ ‏از‏ ‏لغو‏ ‏لایحة‏ ‏انجمنهای‏ ‏ایالتی‏ ‏و‏ ‏ولایتی‏ ‏نگذشته‏ ‏بود‏ ‏که‏ ‏شاه‏ ‏در‏ 19 ‏دی‏ ‏در‏ ‏اولین‏ ‏کنگرة‏ ‏شرکتهای‏ ‏تعاونی‏ ‏روستایی‏ ‏ایران‏ ‏،‏ ‏در‏ ‏واکنش‏ ‏به‏ ‏اعتراضات‏ ‏و‏ ‏مخالفتهای‏ ‏علما،‏ ‏موضوع‏ ‏اصلاحات‏ ‏زیربنایی‏ ‏را‏ ‏پیش‏ ‏کشید‏ ‏و‏ ‏تلویحاً‏ ‏علما‏ ‏را‏ ‏مخالف‏ ‏آن‏ ‏خواند‏. ‏طرح‏ ‏این‏ ‏اصلاحات‏ ‏به‏ ‏سالهای‏ ‏آخر‏ ‏دهة‏ 1330 ‏بازمی‏ ‏گشت‏ . ‏به‏ ‏دنبال‏ ‏نفوذ‏ ‏روبه‏ ‏گسترش‏ ‏ایالات‏ ‏متحدة‏ ‏امریکا‏ ‏در‏ ‏ایران‏ ‏در‏ ‏این‏ ‏دهه‏ ‏،‏ ‏زمانی‏ ‏که‏ ‏در‏ 1338 ‏ش‏ ‏کندی‏ ‏،‏ ‏رئیس‏ ‏جمهور‏ ‏امریکا،‏ ‏طرح‏ ‏اصلاحات‏ ‏زیربنایی‏ ‏برای‏ ‏کشورهای‏ ‏زیرنفوذ‏ ‏امریکا‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏منظور‏ ‏جلوگیری‏ ‏از‏ ‏شکل‏ ‏گیری‏ ‏جنبشهای‏ ‏اعتراض‏ ‏آمیز‏ ‏مردمی‏ ‏و‏ ‏نفوذ‏ ‏کمونیسم‏ ‏شوروی‏ ‏مطرح‏ ‏کرد،‏ ‏شاه‏ ‏ایران‏ ‏از‏ ‏کسانی‏ ‏بود‏ ‏که‏ ‏این‏ ‏طرح‏ ‏را‏ ‏پذیرفت‏ ‏و‏ ‏اجرای‏ ‏اصلاحات‏ ‏ارضی‏ ‏را‏ ‏محور‏ ‏آن‏ ‏قرار‏ ‏داد‏.

‏لایحة‏ ‏اصلاحات‏ ‏ارضی‏ ‏در‏ 20 ‏دی‏ 1340 ‏تصویب‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏مقاومتها‏ ‏و‏ ‏اعتراضهایی‏ ‏از‏ ‏جانب‏ ‏برخی‏ ‏گروهها‏ ‏مواجه‏ ‏شد‏ ‏و‏ ‏علی‏ ‏رغم‏ ‏تبلیغات‏ ‏گستردة‏ ‏نظام‏ ‏حاکم‏ ‏و‏ ‏شخص‏ ‏شاه‏ ‏در‏ ‏ارائة‏ ‏تصویری‏ ‏عدالت‏ ‏جویانه‏ ‏از‏ ‏این‏ ‏اصلاحات‏ ‏و‏ ‏تلاش‏ ‏برای‏ ‏جلب‏ ‏نظر‏ ‏علما‏ ‏و‏ ‏مراجع‏ ‏تقلید‏ ‏آنان‏ ‏از‏ ‏موافقت‏ ‏با‏ ‏این‏ ‏طرح‏ «‏استنکار‏»‏ ‏ورزیدند‏ ‏واز‏ ‏لحاظ‏ ‏موازین‏ ‏شرعی‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏نادرست‏ ‏خواندند‏. ‏وجود‏ ‏شواهد‏ ‏متعدد‏ ‏بر‏ ‏اغراض‏ ‏سیاسی‏ ‏نیز‏ ‏عامل‏ ‏مؤثری‏ ‏در‏ ‏مواجهة‏ ‏علما‏ ‏و‏ ‏برخی‏ ‏صاحبنظران‏ ‏و‏ ‏مردم‏ ‏با‏ ‏این‏ ‏اقدامات‏ ‏بود‏. ‏پیش‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏نیز‏ ‏نمایندگانی‏ ‏از‏ ‏سوی‏ ‏شاه‏ ‏نزد‏ ‏مرجع‏ ‏تقلید‏ ‏وقت‏ ‏،‏ ‏آیت‏ ‏الله‏ ‏حاج‏ ‏آقا‏ ‏حسین‏ ‏بروجردی‏ * ‏رفته‏ ‏و‏ ‏قصد‏ ‏دربار‏ ‏را‏ ‏برای‏ ‏اقدام‏ ‏به‏ ‏اصلاحات‏ ‏ارضی‏ ‏به‏ ‏اطلاع‏ ‏ایشان‏ ‏رسانده‏ ‏بودند؛‏ ‏اما‏ ‏پاسخ‏ ‏صریح‏ ‏ایشان‏ ‏مبنی‏ ‏بر‏ ‏تقدم‏ ‏اصلاحات‏ ‏اساسی‏ ‏در‏ ‏حکومت‏ ‏بر‏ ‏اصلاحات‏ ‏ارضی‏ ‏موجب‏ ‏مسکوت‏ ‏ماندن‏ ‏طرح‏ ‏شده‏ ‏بود‏. ‏بعد‏ ‏از‏ ‏درگذشت‏ ‏آیت‏ ‏اللّه‏ ‏بروجردی‏ ‏شاه‏ ‏اجرای‏ ‏این‏ ‏برنامه‏ ‏را‏ ‏آغاز‏ ‏کرد‏. ‏لایحة‏ ‏اصلاحات‏ ‏ارضی‏ ‏در‏ ‏دی‏ 1340 ‏در‏ ‏کابینة‏ ‏علی‏ ‏امینی‏ ‏و‏ ‏درپی‏ ‏انحلال‏ ‏مجلسین‏ ‏به‏ ‏تصویب‏ ‏رسید،‏ ‏هرچند‏ ‏در‏ ‏اجرا

‏2

‏ ‏با‏ ‏موانع‏ ‏و‏ ‏مخالفتهایی‏ ‏،‏ ‏از‏ ‏جهات‏ ‏متعدد،‏ ‏روبرو‏ ‏شد‏. ‏لغو‏ ‏اجباری‏ ‏لایحة‏ ‏انجمنهای‏ ‏ایالتی‏ ‏و‏ ‏ولایتی‏ ‏و‏ ‏عدم‏ ‏توفیق‏ ‏در‏ ‏اجرای‏ ‏اصلاحات‏ ‏ارضی‏ ‏و‏ ‏بروز‏ ‏مخالفتهای‏ ‏مختلف‏ ‏با‏ ‏آن‏ ‏،‏ ‏موجب‏ ‏شد‏ ‏که‏ ‏شاه‏ ‏این‏ ‏بار‏ ‏در‏ ‏تحقق‏ ‏اصلاحات‏ ‏موردنظر‏ ‏خود،‏ ‏که‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏با‏ ‏عنوان‏ «‏انقلاب‏ ‏سفید‏»‏ ‏اعلام‏ ‏کرد،‏ ‏به‏ ‏استناد‏ ‏اصل‏ 27 ‏قانون‏ ‏اساسی‏ ‏و‏ ‏اصل‏ 26 ‏متمم‏ ‏آن‏ ‏خواستار‏ ‏برگزاری‏ ‏همه‏ ‏پرسی‏ ‏برای‏ ‏اجرای‏ ‏این‏ ‏اصول‏ ‏شود‏. ‏اصول‏ ‏ششگانة‏ ‏انقلاب‏ ‏سفید‏ ‏عبارت‏ ‏بود‏ ‏از‏: 1) ‏الغای‏ ‏رژیم‏ ‏ارباب‏ ‏و‏ ‏رعیتی‏ ‏با‏ ‏تصویب‏ ‏اصلاحات‏ ‏ارضی‏ ‏ایران‏ ‏براساس‏ ‏لایحة‏ ‏اصلاحی‏ ‏قانون‏ ‏اصلاحات‏ ‏ارضی‏ ‏مصوب‏ 19 ‏دی‏ 1340 ‏و‏ ‏ملحقات‏ ‏آن‏ ‏؛‏ 2) ‏تصویب‏ ‏لایحة‏ ‏قانون‏ ‏ملی‏ ‏کردن‏ ‏جنگلها‏ ‏در‏ ‏سراسر‏ ‏کشور؛‏ 3) ‏تصویب‏ ‏لایحة‏ ‏قانون‏ ‏فروش‏ ‏سهام‏ ‏کارخانجات‏ ‏دولتی‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏پشتوانة‏ ‏اصلاحات‏ ‏ارضی‏ ‏؛‏ 4) ‏تصویب‏ ‏لایحة‏ ‏قانون‏ ‏سهیم‏ ‏کردن‏ ‏کارگران‏ ‏در‏ ‏منافع‏ ‏کارگاههای‏ ‏تولیدی‏ ‏و‏ ‏صنعتی‏ ‏؛‏ 5) ‏لایحة‏ ‏اصلاحی‏ ‏قانون‏ ‏انتخابات‏ ‏؛‏ 6) ‏لایحة‏ ‏ایجاد‏ ‏سپاه‏ ‏دانش‏ ‏به‏ ‏منظور‏ ‏تسهیل‏ ‏اجرای‏ ‏قانون‏ ‏تعلیمات‏ ‏عمومی‏ ‏و‏ ‏اجباری‏ ‏گویا‏ ‏هدف‏ ‏نظام‏ ‏از‏ ‏برگزاری‏ ‏همه‏ ‏پرسی‏ ‏این‏ ‏بود‏ ‏که‏ ‏ضمن‏ ‏کسب‏ ‏تأیید‏ ‏مردم‏ ‏،‏ ‏هرگونه‏ ‏مخالفت‏ ‏را‏ ‏ناموجه‏ ‏نشان‏ ‏دهد‏. ‏اعلام‏ ‏اصول‏ ‏ششگانة‏ ‏انقلاب‏ ‏سفید‏ ‏و‏ ‏تصمیم‏ ‏به‏ ‏برگزاری‏ ‏همه‏ ‏پرسی‏ ‏برای‏ ‏تأیید‏ ‏آن‏ ‏،‏ ‏حساسیت‏ ‏قشرهای‏ ‏مختلف‏ ‏،‏ ‏بویژه‏ ‏مراجع‏ ‏و‏ ‏علما،‏ ‏را‏ ‏برانگیخت‏ . ‏امام‏ ‏خمینی‏ ‏،‏ ‏در‏ ‏اعلامیه‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏نامه‏ ‏های‏ ‏متعدّد،‏ ‏نگرانی‏ ‏خود‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏این‏ ‏امر‏ ‏ــ‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏به‏ «‏انقلاب‏ ‏سیاه‏ » ‏تعبیر‏ ‏کرد‏ ‏ــ‏ ‏اظهار‏ ‏داشت‏ ‏و‏ ‏تأکید‏ ‏کرد‏ ‏که‏ ‏دشمنان‏ ‏اسلام‏ ‏می‏ ‏خواهند‏ ‏از‏ ‏راهی‏ ‏دیگر‏ ‏اغراض‏ ‏لایحة‏ ‏لغو‏ ‏شدة‏ ‏انجمنهای‏ ‏ایالتی‏ ‏و‏ ‏ولایتی‏ ‏را‏ ‏اجرا‏ ‏کنند‏ ‏و‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏مقدمه‏ ‏ای‏ «‏برای‏ ‏از‏ ‏بین‏ ‏بردن‏ ‏مواد‏ ‏مربوط‏ ‏به‏ ‏مذهب‏ » ‏در‏ ‏قانون‏ ‏اساسی‏ ‏خواند‏ ‏که‏ ‏چون‏ ‏دولت‏ ‏متوجه‏ ‏ ‏شده‏ ‏که‏ ‏نمی‏ ‏شود‏ ‏با‏ ‏قوای‏ ‏مردم‏ ‏مقاومت‏ ‏کرد‏ ‏به‏ «‏رفراندم‏ ‏اجباری‏ » ‏روی‏ ‏آورده‏ ‏است‏. ‏از‏ ‏نظر‏ ‏امام‏ ‏خمینی‏ ‏و‏ ‏دیگران‏ ‏،‏ ‏در‏ ‏وضع‏ ‏رقّت‏ ‏بار‏ ‏کشور‏ ‏از‏ ‏نظر‏ ‏کشاورزی‏ ‏و‏ ‏غیره‏ ‏،‏ ‏دولت‏ ‏به‏ ‏طرح‏ ‏تعبیرات‏ ‏فریبنده‏ ‏،‏ «‏امثال‏ ‏دخالت‏ ‏زنان‏ ‏در‏ ‏انتخابات‏ » ‏پرداخته‏ ‏و‏ «‏گمان‏ ‏کرده‏ ‏به‏ ‏اسم‏ ‏آزادی‏ ‏بانوان‏ ‏می‏ ‏تواند‏ ‏ملت‏ ‏مسلمان‏ ‏را‏ ‏اغفال‏ ‏کند‏ ‏تا‏ ‏مقاصد‏ ‏شوم‏ ‏اسرائیل‏ ‏را‏ ‏اجرا‏ ‏کند‏»‏. ‏مجموعة‏ ‏اطلاعیه‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏تلگرافها‏ ‏و‏ ‏بیانیه‏ ‏ها‏ ‏حاکی‏ ‏از‏ ‏نگرانی‏ ‏جدّی‏ ‏علما‏ ‏از‏ ‏مواجهة‏ ‏دستگاه‏ ‏جبّار‏ ‏با‏ ‏اسلام‏ ‏و‏ ‏قرآن‏ ‏و‏ «‏هدم‏ ‏احکام‏ ‏ضروریة‏ ‏اسلام‏ » ‏و‏ ‏همپیمانی‏ ‏با‏ ‏اسرائیل‏ ‏در‏ ‏مقابل‏ ‏دُوَل‏ ‏اسلامی‏ ‏و‏ ‏متعاقب‏ ‏آن‏ ‏فاصله‏ ‏افکندن‏ ‏بین‏ ‏ملت‏ ‏مسلمان‏ ‏ایران‏ ‏و‏ ‏سایر‏ ‏ملتهای‏ ‏مسلمان‏ ‏و‏ ‏نیز‏ ‏سیطرة‏ ‏اجانب‏ ‏بر‏ ‏مقدرات‏ ‏و‏ ‏اقتصاد‏ ‏کشور‏ ‏است‏ ‏ ‏در‏ ‏این‏ ‏شرایط‏ ‏،‏ ‏مراجع‏ ‏و‏ ‏علمای‏ ‏قم‏ ‏طی‏ ‏رایزنیهایی‏ ‏از‏ ‏آیت‏ ‏الله‏ ‏حاج‏ ‏آقا‏ ‏روح‏ ‏الله‏ ‏کمالوند‏ ‏ــ‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏علمای‏ ‏متنفذ‏ ‏خرم‏ ‏آباد‏ ‏بود‏ ‏ــ‏ ‏خواستند‏ ‏تا‏ ‏برای‏ ‏اعلام‏ ‏مخالفت‏ ‏با‏ ‏همه‏ ‏پرسی‏ ‏،‏ ‏با‏ ‏شاه‏ ‏دیدار‏ ‏و‏ ‏وی‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏عواقب‏ ‏آن‏ ‏آگاه‏ ‏کند‏. ‏شاه‏ ‏به‏ ‏پیشنهاد‏ ‏مراجع‏ ‏اعتنایی‏ ‏نکرد‏ ‏و‏ ‏حتی‏ ‏از‏ ‏مواجهة‏ ‏علما‏ ‏با‏ ‏سیاستهای‏ ‏رژیم‏ ‏گله‏ ‏کرد؛‏ ‏لذا‏ ‏علما‏ ‏طی‏ ‏جلسة‏ ‏دیگری‏ ‏تصمیم‏ ‏گرفتند‏ ‏که‏ ‏با‏ ‏صدور‏ ‏اعلامیه‏ ‏هایی‏ ‏مردم‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏شرکت‏ ‏در‏ ‏همه‏ ‏پرسی‏ ‏منع‏ ‏کنند‏. ‏در‏ ‏این‏ ‏اعلامیه‏ ‏ها‏ ‏ضمن‏ ‏ردّ‏ ‏مقبولیت‏ ‏مراجعه‏ ‏به‏ ‏آرای‏ ‏عمومی‏ ‏در‏ ‏احکام‏ ‏شرعی‏ ‏و‏ ‏تأکید‏ ‏بر‏ ‏مضر‏ ‏بودن‏ ‏این‏ ‏همه‏ ‏پرسی‏ ‏برای‏ ‏استقلال‏ ‏و‏ ‏مصالح‏ ‏مملکت‏ ‏،‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏مقدمه‏ ‏ای‏ ‏برای‏ ‏از‏ ‏بین‏ ‏بردن‏ ‏مواد‏ ‏مربوط‏ ‏به‏ ‏مذهب‏ ‏در‏ ‏قانون‏ ‏اساسی‏ ‏خواندند‏.

‏گروهی‏ ‏از‏ ‏روشنفکران‏ ‏و‏ ‏تشکلهای‏ ‏سیاسیِ‏ ‏ملی‏ ‏نیز،‏ ‏در‏ ‏همراهی‏ ‏با‏ ‏علما‏ ‏و‏ ‏مردم‏ ‏،‏ ‏بیانیه‏ ‏هایی‏ ‏در‏ ‏مخالفت‏ ‏با‏ ‏اصول‏ ‏ششگانه‏ ‏منتشر‏ ‏کردند‏ ‏و‏ ‏اصلاحات‏ ‏مذکور‏ ‏را‏ ‏ترفندی‏ ‏از‏ ‏سوی‏ ‏شاه‏ ‏برای‏ ‏تحکیم‏ ‏موقعیت‏ ‏خود‏ ‏در‏ ‏خارج‏ ‏از‏ ‏کشور‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏مصلح‏ ‏کبیر‏ ‏قلمداد‏ ‏کردند‏. ‏بعلاوه‏ ‏،‏ ‏این‏ ‏اصول‏ ‏را‏ ‏سیاستی‏ ‏برای‏ ‏فروپاشی‏ ‏قدرت‏ ‏ملاّ‏ ‏کین‏ ‏بزرگ‏ ‏در‏ ‏داخل‏ ‏کشور‏ ‏دانستند‏ ‏تا‏ ‏کانونهای‏ ‏مخالفت‏ ‏با‏ ‏حکومت‏ ‏ایجاد‏ ‏نشود،‏ ‏و‏ ‏هدف‏ ‏این‏ ‏اصلاحات‏ ‏را‏ ‏دل‏ ‏مشغولی‏ ‏رعایا‏ ‏به‏ ‏مالکیت‏ ‏زمین‏ ‏و‏ ‏پیشگیری‏ ‏از‏ ‏هرگونه‏ ‏طغیان‏ ‏ارزیابی‏ ‏کردند‏ ‏با‏ ‏صدور‏ ‏این‏ ‏اعلامیه‏ ‏ها،‏ ‏بازارها‏ ‏تعطیل‏ ‏شد‏ ‏و‏ ‏اعتصاب‏ ‏و‏ ‏تظاهرات‏ ‏تهران‏ ‏را‏ ‏فراگرفت‏ . ‏مردم‏ ‏از‏ ‏آغاز‏ ‏بهمن‏ 1341 ‏تا‏ ‏روز‏ ‏همه‏ ‏پرسی‏ (‏ششم‏ ‏بهمن‏ ) ‏به‏ ‏شکل‏ ‏وسیعی‏ ‏در‏ ‏تظاهرات‏ ‏شرکت‏ ‏کرده‏ ‏در‏ ‏تجمعات‏ ‏برخی‏ ‏از‏ ‏مساجد‏ ‏حضور‏ ‏یافتند‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏مخالفت‏ ‏با‏ ‏نظام‏ ‏حاکم‏ ‏و‏ ‏همه‏ ‏پرسی‏ ‏شعار‏ ‏دادند‏. ‏در‏ ‏درگیری‏ ‏نیروهای‏ ‏امنیتی‏ ‏با‏ ‏مردم‏ ‏،‏ ‏تعدادی‏ ‏مجروح‏ ‏شدند‏. ‏در‏ ‏چهارم‏ ‏بهمن‏ ‏در‏ ‏هجوم‏ ‏این‏ ‏نیروها‏ ‏به‏ ‏دانشگاه‏ ‏تهران‏ ‏،‏ ‏دانشجویان‏ ‏مورد‏ ‏ضرب‏ ‏و‏ ‏شتم‏ ‏قرار‏ ‏گرفتند‏. ‏اوج‏ ‏خشونت‏ ‏نیروهای‏ ‏دولتی‏ ‏زمانی‏ ‏بود‏ ‏که‏ ‏آیت‏ ‏الله‏ ‏سیداحمد‏ ‏خوانساری‏ ‏،‏ ‏از‏ ‏مراجع‏ ‏طراز‏ ‏اول‏ ‏تهران‏ ‏،‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏مسیر‏ ‏پیوستن‏ ‏به‏ ‏تجمع‏ ‏چند‏ ‏هزار‏ ‏نفری‏ ‏بازاریان‏ ‏و‏ ‏مردم‏ ‏مورد‏ ‏اهانت‏ ‏قرار‏ ‏دادند‏ ‏و‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏نیز‏ ‏به‏ ‏دستگیری‏ ‏روحانیان‏ ‏پرداختند‏ ‏قاطبة‏ ‏علما‏ ‏و‏ ‏مراجع‏ ‏با‏ ‏صدور‏ ‏اعلامیه‏ ‏هایی‏ ‏هتک‏ ‏حرمت‏ ‏به‏ ‏آیت‏ ‏الله‏ ‏خوانساری‏ ‏را‏ ‏محکوم‏ ‏کردند‏. ‏در‏ ‏این‏ ‏مدت‏ ‏رسانه‏ ‏های‏ ‏تبلیغی‏ ‏نظام‏ ‏حاکم‏ ‏سعی‏ ‏داشتند‏ ‏عوامل‏ ‏مرتجع‏ ‏بخصوص‏ ‏زمینداران‏ ‏را‏ ‏محرک‏ ‏مخالفان‏ ‏نشان‏ ‏دهند‏. ‏همچنین‏ ‏،‏ ‏پیش‏ ‏از‏ ‏همه‏ ‏پرسی‏ ‏تعدادی‏ ‏از‏ ‏روحانیان‏ ‏و‏ ‏مبارزان‏ ‏سیاسی‏ ‏،‏ ‏از‏ ‏جمله‏ ‏آیت‏ ‏الله‏ ‏سیدمحمود‏ ‏طالقانی‏ * ‏و‏ ‏مهندس‏ ‏مهدی‏ ‏بازرگان‏ * ‏،‏ ‏که‏ ‏با‏ ‏صدور‏ ‏اعلامیه‏ ‏ای‏ ‏در‏ ‏مخالفت‏ ‏با‏ ‏همه‏ ‏پرسی‏ ‏به‏ ‏سیاستهای‏ ‏شاه‏ ‏تاخته‏ ‏بودند،‏ ‏دستگیر‏ ‏شدند‏ ‏.

تصاویری از چند صفحه نخست فایل :

توجه فرمایید بدلیل تهیه ی تصویر با نرم افزار های خارجی متن نمایش داده شده در تصاویر ممکن است دارای اشکالاتی در نمایش برخی حروف باشد که در فایل اصلی بدون مشکل است