نام فایل : منبع شناسی طبّ اسلامی

فرمت : .ppt

تعداد صفحه/اسلاید : 45

حجم : 3 مگابایت

بسم الله الرّحمن الرّحیم هو الشافی

بحث علم دینی در مقابل علم سکولار اوّل بار در سال 1930 میلادی توسّط ابوالعلای مودودی ـ اهل پاکستان ـ مطرح شد. بعد توسّط دکتر نقیب العطاس مالزیایی و اسماعیل الفارقی پی گرفته شد و توسّط دکتر حسین نصر ـ فیلسوف و دانشمند ایرانی مقیم آمریکا ـ در سطح وسیعی گسترش یافت؛ و در عصر ما و بخصوص در جمهوری اسلامی ایران، در حال تبدیل شدن به یک گفتمان جدّی است.
در این فضا طبّ غربی موجود نیز از جهات مختلفی مورد نقد واقع شده و عدّه ای بر آن شده اند که طبّ اسلامی را جایگزین طبّ سکولار غربی کنند. امّا در این میان، ظاهراً برخی ها دچار خبط و خطایی شده اند؛ به این صورت که طبّ سنّتی ایران را با طبّ اسلامی یکی دانسته اند؛ حال آنکه طبّ اسلامی، دقیقاً همان طبّ سنّتی نیست.
طبّ اسلامی با طبّ غربی در سه مورد تفاوت و بلکه تعارضات جدّی دارد.
الف: در مبانی؛ یعنی در امور قبل از علم که مبنای آن علم هست.
ب: در مبادی؛ یعنی در تعاریف و مسائل آغازین و بنیادی علم.
ج: در آموزه ها و مسائل پسینی علم که مبتنی بر مبانی و مبادی اند.
طبّ اسلامی و تفاوت آن با طبّ سنّتی
طبّ سنّتی برخلاف تصوّر رایج، صد در صد طبّ اسلامی نیست، بلکه ترکیبی از طبّ یونانی، هندی، ایرانی و اسلامی است، البته عمدتاً با مبانی و مبادی یونانی.

البته از مکاتب طبّ چینی و مصری و ... هم در طبّ سنّتی استفاده شده است.
منابع مهمّ طبّ سنّتی
الحاوی فی الطّب
القانون فی الطّب
ذخیره ی خوارزمشاهی
الاغراض الطّبیّة
خفیّ علائی
کامل الصناعة الطبّیّة
مخزن الادویّه
و...
الحاوی فی الطّباثر ابوبکر محمّد بن زکریای رازی
این کتاب، از بزرگترین دایرة المعارف معتبر طبّ سنّتی شناخته شده است؛ ولی متأسفانه نسخه های آن پراکنده بوده و اختلاف نسخه ها ی آن نیز زیاد است.
گفته شده که رازی، از حیث تفکّرات فلسفی، تابع مکتب فلسفی پیرون بوده است. برخی نیز او را از فیثاغورثیان دانسته اند، که این قول، اقوی است. بر این اساس، مبانی طبّ رازی، نمی تواند صد در صد اسلامی باشد. حتّی در برخی کتب او، شبهه افکنی صریح در مورد دین نیز دیده می شود، تا آنجا که برخی او را زندیق دانسته اند، که این نسبت، جای حرف دارد.
دیگر کتب رازی عبارتند از:
المنصوری فی الطّب
الفصول فی الطّب
الطّب الملوکی
من لایحضره الطبیب: این کتاب برای عموم نوشته شده است. نام دیگر این کتاب، طبّ الفقراء می باشد.
الجدری و الحصبة: که در این کتاب تحقیق عمیقی در آبله و سرخک شده، لذا از کتب مهمّ رازی است.
التقسیم و التشجیر: در این کتاب، بسیاری از بیماری ها را معرّفی کرده است.
قرابادین: در اصول مداوا
الحصیّ فی الکلیّ و المثانة: یعنی سنگ ریزه در کلیه و مثانه
القولنج
فی النقرس و اوجاع المفاصل
کتاب السکنجبین
کتاب دفع مضارّ الاغذیة
کتاب ما یقدم من الفواکه و الاغذیه و ما یأخّر (آنچه باید پیش یا پس انداخته شود، از میوه ها و غذاها)
ابدال الادویه: در این کتاب، جایگزین داروها را معرّفی می کند.
الادویة الموجودة فی کلّ مکان: معرّفی داروهایی که همه جا یافت می شوند.
و ...
القانون فی الطّبحسین بن عبدالله بن سینا (معروف به ابوعلی سینا و ابن سینا)
این کتاب، یکی از معروف‌ترین آثار طبّی جهان و بلکه مشهورترین و پربارترین اثر طبّی در جهان قدیم است. این کتاب، یک دایره المعارف پزشکی است که از همه ی امور طبّی سخن گفته است.
ابن سینا، دانشمندی مسلمان و تابع فلسفه ی ارسطو می باشد. لذا مبانی طبّ او، متأثّر از فلسفه ی ارسطویی و اسلام می باشد. از این رو، ما طبّ مطرح شده در القانون را صد در صد طبّ اسلامی نمی دانیم، با اینکه فراوان از آموزه های دینی بهره برده است.
ابن سینا، اعتقاد به تاثیرات اندیشه بر جسم نیز بود و آثاری نیز در باب روانشناسی دارد.
دیگر آثار طبّی ابن سینا
الادویة القلبیة
دفع المضارّ الکلیه عن الابدان الانسانیة
قولنج
سیاسة البدن و فضائل الشّراب
تشریح الاعضاء
الفصد
الاغذیة والادویة
ذخیره ی خوارزمشاهی حکیم سيد اسماعيل جرجاني
این کتاب، مهمّترین دایرة المعارف طبّی به زبانی فارسی بوده از منابع بسیار ارزنده ی طبّ سنّتی است.
دیگر آثار طبّی سیّد اسماعیل جرجانی
الاغراض الطّبیّة
خفیّ علائی
یادگار

....