برای شما بازدید کننده محترم این مقاله کامل را تهیه کرده ایم.

موقعيت مكه و نقش آن در رشد اسلام

قسمتی از متن :

‏موقعيت مكه و نقش آن در رشد اسلام

‏كتاب: تاريخ سياسى اسلام سيره رسول خدا(ص)، ص 318

‏نويسنده: رسول جعفريان

‏رسالت پيامبر(ص)در شهر مكه آغاز شد،شهر مكه،براى ابلاغ و گسترش اسلام از زمينه‏‏‏اى برخوردار بود كه مناطق ديگر جهان از آن بى‏‏‏بهره يا كم‏‏‏بهره بودند.ويژگيهاى اين منطقه از جهات مختلفى مى‏‏‏توانست در تكامل و رشد اسلام در ميان مردم مؤثر باشد.

‏نخستين مسأله،تقدس كعبه نزد اعراب بود.كعبه‏‏‏اى كه حضرت ابراهيم(ع)بنا كرد،از قرنها قبل از بعثت،به عنوان خانه و معبدى محترم مورد توجه همگان قرار داشته و تقدس خاصى به مكه مى‏‏‏بخشيد،اين تقدس تا جايى بود كه در پناه و پرتو كعبه،مكه شهر امن و امان تلقى مى‏‏‏شد .از كتب تاريخى به دست مى‏‏‏آيد كه كعبه نزد اكثر ملل جهان از قديم الايام مورد احترام بوده است،ايرانيان صائبى مذهب و آشوريان،كعبه را يكى از خانه‏‏‏هاى هفتگانه و معظم جهان مى‏‏‏پنداشتند و چون كعبه بسيار قديمى بود برخى آن را خانه‏«‏زحل‏»‏مى‏‏‏دانستند.

‏ايرانيان معتقد بودند روح‏«‏هرمز‏»‏در كعبه حلول كرده و گاه برخى به زيارت آن مى‏‏‏آمدند.يهوديان براى كعبه احترام قائل بودند و خداى را در آنجا بر اساس دين ابراهيم عبادت مى‏‏‏كردند .در كعبه تصوير ابراهيم و اسماعيل(ع)وجود داشت در حالى كه در دست آنها تيرهايى(ازلام)ديده مى‏‏‏شد،همچنين تصوير مريم و حضرت مسيح(ع)در آنجا بوده‏‏‏و اين نشان دهنده آن است كه مسيحيان نيز همچون يهوديان به كعبه احترام مى‏‏‏گذاشتند.زمخشرى حكايتى در باب نامگذارى زمزم نقل كرده كه ضمن آن از آمدن بابك بن ساسان به مكه ياد شده است.حكايت مزبور را با اندكى تفاوت مسعودى و حموى نيز نقل كرده‏‏‏اند.‏ (1) ‏اعراب نيز كه كعبه را خانه خدا و ساخته دست حضرت ابراهيم(ع)مى‏‏‏دانستند،براى آن احترام خاصى قائل بودند و از هر سو براى حج به مكه مى‏‏‏آمدند.اين سنت از دين ابراهيم(ع)در ميان آنان باقى مانده بود.احترام هنديان نسبت به كعبه،بويژه‏«‏حجر الاسود‏»‏نيز نقل شده است.‏ (2)

‏دومين مسأله آن كه مكه يك مركز تجارى بود و افزون بر آن كه مكيان اهل تجارت بودند، ‏(3) ‏و هر سال دو مرتبه راهى مناطق شامات و يمن و حبشه براى تجارت مى‏‏‏شدند،خود مكه نيز محل رفت و آمد كاروانهايى بود كه از شما به جنوب يا از غرب به شرق مى

‏‏‏رفتند،از اين رو مكه محل رفت و آمد بسيارى از تجار آن روزگار بود.

‏سومين مسأله آن كه مكه حرم تلقى مى‏‏‏شد.وقتى ابراهيم(ع)به اين منطقه لم يزرع‏ (4) ‏آمد،اقدام به بناى خانه‏‏‏اى نمود‏ (5) ‏كه‏«‏بيت الله الحرام‏»‏نام گرفت.ابراهيم(ع)پس از ساختن كعبه دعا كرد تا خدا مكه را شهرى امن قرار دهد‏ (6) ‏،خداوندى دعاى او را مستجاب فرمود و آنجا را‏«‏حرم امن‏»‏قرار داد‏ (7) ‏چنان كه خود نيز به اين شهر قسم ياد مى‏‏‏كند.‏ (8) ‏علاوه بر حرمت مكه،ماههاى حرام عاملى بود تا قبايل در ماههاى مزبور به راحتى و با اطمينان از عدم حمله قبايل ديگر،بتوانند به مكه و بازارهاى اطراف آن بروند.‏ (9)

‏چهارمين مسأله موقعيت جغرافيائى مكه نسبت به جهان آن روز بود.اين شهر در ميان ايران و روم در شرق و غرب،وضعيت ميانه‏‏‏اى داشت و بويژه بعدها در گسترش دعوت اسلامى در هر دو سوى جهان نقش مهمى داشت.‏ (10)

‏ويژگيهاى گفته شده براى شهر مكه،سبب شد تا هم از لحاظ‏«‏خبرى‏»‏و هم از جهت‏«‏عملى‏»‏اين شهر نقش مهمى را در گسترش نهضت ايفا كند.روشن است كه تكليف‏‏‏پيامبر(ص)ابلاغ اسلام به مردم بود‏ (11) ‏،و گسترش خبرى اسلام از اين نقطه به سراسر جهان و مناطق دور افتاده جزيرة العرب،خود عمل به اين وظيفه مهم بود.امن بودن شهر مكهـكه عرب به پيروى از ابراهيم(ع)آن را پذيرفته و مراعات مى‏‏‏كردـسهمى قابل توجه در كار نشر دعوت اسلامى داشت.در اين جا به نمونه‏‏‏هايى از اين تأثير اشاره مى‏‏‏كنيم:

‏از آنجا كه اعراب در ايام حج،از سراسر جزيرة العرب به مكه مى‏‏‏آمدند،رسول خدا(ص)از اين فرصت استفاده مى‏‏‏كرد،با رؤساى قبايل مختلف تماس مى‏‏‏گرفت و آنان را به اسلام دعوت مى‏‏‏فرمود،او در ميان قبايل رفته و اسلام را به‏ آنان عرضه مى‏‏‏داشت،ابو لهب نيز بدنبال او حركت مى‏‏‏كرد و مى‏‏‏كوشيد تلاش پيامبر(ص)را خنثى سازد.پيامبر(ص)در همين رابطه قبايل‏«‏بنى صعصعه‏»‏،‏«‏بنى حنيفه‏»‏،‏«‏كنده‏»‏و‏«‏كلب‏»‏را ملاقات و آنان را به اسلام فراخواند.‏ (12) ‏در يكى از همين ملاقاتها بود كه رسول خدا(ص)گروهى از يمنى‏‏‏ها را نيز به اسلام دعوت كرد . ‏(13) ‏زمينه گروش مردم يثرب به اسلام نيز در همين تماسهاى موسم حج فراهم شد،گروهى از يثربيان در مراسم حج با پيامبر(ص)آشنا شدند و دعوت او را شنيديد،آنها ابتدا شش نفر بودند،در پيمان

تصاویری از چند صفحه نخست فایل :

توجه فرمایید بدلیل تهیه ی تصویر با نرم افزار های خارجی متن نمایش داده شده در تصاویر ممکن است دارای اشکالاتی در نمایش برخی حروف باشد که در فایل اصلی بدون مشکل است