شما بازدید کنند محترم میتوانید با هزینه ی اندکی فایل (نجوم و رياضيات) را تهیه فرمایید.

قسمتی از متن :

‏نجوم و رياضيات

‏در رياضيات،نجوم،و فيزيك هم مسلمين كارهاى قابل توجه داشته‏اند.

‏رصدخانه‏يى كه مامون ضميمه بيت الحكمه كرد مركزى شد براى مطالعه‏در نجوم و ‏رياضيات.درين رصدخانه مسلمين محاسبات مهم نجومى‏انجام دادند چنانكه طول يك درجه از ‏نصف النهار را با دقتى نزديك به‏محاسبات امروز اندازه گرفتند.تفصيل طرز عمل و ‏محاسبه را ابن خلكان‏در شرح حال محمد بن موسى خوارزمى نقل مى‏كند.ارقام معروف ‏به‏هندى از همين ايام نزد مسلمين متداول شد و ظاهرا ترجمه كتاب‏نجومى سدهانته-معروف ‏به سندهند-از سنسكريت‏به عربى كه بوسيله‏محمد بن ابراهيم فزارى انجام شد و همچنين ‏كارهاى خوارزمى از اسباب‏رواج اين ارقام شد،چنانكه جنب و جوش بازرگانى مسلمين و ‏وسعت‏دامنه تجارت آنها بعدها موجب انتشار استعمال اين نوع ارقام شد دراروپا. (61) ‏در هر حال خوارزمى از مؤسسان جبر نيز-بعنوان يك علم‏مستقل-هست و وى بود Algorism ‏در اروپا معادل كه اولين كتاب را در باب جبر و ‏مقابله تاليف‏كرد.نام وى به شكل Algebra ‏عنوان علم جبر ‏باقى ماند. فن محاسبه تلقى‏شد چنانكه نام كتاب نيز به شكل جبر خوارزمى در قرون وسطى ‏نزد اروپائيان فوق العاده اهميت‏يافت و تا زمان ويت F.viete (‏متوفى 1603 ميلادى)مبناى‏مطالعات رياضى اروپائيان بود (62) ‏وى ‏در رياضيات بين طريقه يونانى وهندى تلفيق گونه‏يى انجام داد و سيستم عدد نويسى هندى ‏را بين‏مسلمين رايج كرد.گفته‏اند كه وى بيش از هر دانشمند ديگر قرون‏وسطى در طرز ‏فكر رياضى تاثير گذاشت. (63) ‏ابوالوفاى ‏بوزجانى(‏متوفى‏388 ق)در بسط علم ‏مثلثات نيز-مثل جبر-كارهاى ارزنده كرد.

‏چنانكه در استخراج جيب زاويه سى درجه طريقه‏يى يافت كه نتيجه آن تاهشت رقم با ‏مقدار Sin ‏مطابقت دارد. (64) ‏در اروپا حل مساله ‏جمع زوايا را به كوپرنيك منسوب واقعى 30 مى‏دارندو او كه از راه حل ابو الوفا بيخبر ‏بوده است ظاهرا براى حل مساله طريقه‏يى‏پيچيده‏تر از رياضيدان اسلامى يافته ‏است (65) ‏خيام با آنكه آثارش ‏درقرون وسطى به لاتينى ترجمه نشد تا در بسط ‏رياضيات اروپا مؤثر افتد بهرحال در جبر از بزرگترين علماء قرون وسطى است.وى اول كسى ‏است كه‏به تحقيق منظم علمى در معادلات درجه اول،دوم،و سوم پرداخته است‏و رساله او ‏در جبر برجسته‏ترين آثار علماء قرون وسطى است در جبر.

‏در هر صورت جبر و مقابله را اولين بار مسلمين وارد نظام علمى كردند،همچنين ‏استعمال جبر در هندسه و بالعكس بوسيله مسلمين انجام يافت‏و اين امر نيز در بسط ‏هندسه تحليلى تاثير بسزائى داشت. (66) ‏خدمات مسلمين به بسط و توسعه

‏رياضيات منحصر به همين حدودنماند.در همان دوره مامون كه مسلمين كتاب بطلميوس و ‏اقليدس وسندهند را ترجمه و تحرير مى‏كردند در تمام اروپا رياضيدان مشهورى‏كه وجود ‏داشت عبارت بود از (Alcuin) ‏مربى و عالم دربارشارلمانى كه ‏نوشته‏هاى او در رياضيات از بعضى اصول الكوين مقدماتى تجاوزنمى‏كرد.در تمام قرون ‏وسطى،پيشرفت رياضيات در واقع به نبوغ رياضى مسلمين مديون بود.حتى در نيمه اول قرن ‏پانزدهم ميلادى كه‏مسلمين با مشكلترين مسائل هندسه دست و پنجه نرم مى‏كردند،معادلات ‏درجه سوم جبرى را به كمك مقاطع مخروطى حل مى‏كردند،ودر مثلثات كروى تحقيقات ارزنده ‏انجام مى‏دادند،در اروپا تحقيقات‏رياضى از حساب تقويم و طرز بكار بردن چرتكه-كه ‏غالبا در سطح‏حوائج روزانه بود-در نمى‏گذشت (67) ‏در هندسه مسلمين ‏كارهاى‏رياضيدانان يونانى را دنبال كردند،و اصول اقليدس را ترجمه و ‏شرح‏كردند.بعلاوه،علم مثلثات را آنها بوجود آوردند.در واقع همان ترجمه‏اقليدس هم در ‏آن زمان خالى از اهميت نبود چنانكه روميها بدان‏نپرداخته بودند و وقتى براى اولين ‏بار در قرن دهم ميلادى به زبان لاتين‏ترجمه مى‏شد تقريبا سه قرن از ترجمه عربى آن ‏كه بوسيله حجاج بن يوسف-يك رياضيدان عهد هارون الرشيد-انجام شده بود مى‏گذشت.

‏در نجوم،مطالعات مسلمين مخصوصا ارزنده بود.مطالعات‏بابليها،هندوان،و ايرانيان كه ‏به آنها رسيد از اسباب عمده شد درپيشرفت آنها:ابو معشر بلخى كه اروپائيها در قرون ‏وسطى (Albumasar) ‏مى‏خوانده‏اند-مجموعه زيجاتى داشت كه در ‏آن‏حركات وى را به نام سيارات از روى طريقه هندى و رصد گنگ دز محاسبه شده بود ‏واگر ‏چه اصل آن نمانده است اما آثار ديگر او از خيلى قديم به زبان لاتينى‏ترجمه و مكرر ‏چاپ شده است و اينهمه او را در نجوم در تمام قرون وسطى‏شهرت جهانى بخشيد.با ‏اينهمه،وى رويهمرفته به عنوان يك منجم‏بيشتر اهميت دارد تا بعنوان يك عالم نجوم.از ‏اينها گذشته،تجارب واطلاعات صابئين نيز در پيشرفت نجوم اسلام تاثير بسيار ‏داشت.ثابت‏ابن قره-كه به هندسه و فيزيك علاقه داشت-در تحقيق طول سال‏شمسى و درجه ‏آفتاب مطالعات مهم كرد.بتانى كه نيز از ميراث صابئين‏بهره داشت‏با تاليف زيجى در ‏بسط هيئت و نجوم اسلامى تاثير قابل ملاحظه كرد.وى حركت نقطه اوج آفتاب را كشف كرد و ‏بعضى اقوال‏بطلميوس را درين باب نقد و اصلاح نمود. (Dunthorn) ‏از علماء قرن ملاحظات او درباب خسوف‏در محاسباتى كه دانتورن هجدهم‏اروپا كرد ‏به عنوان يك رهنما يا محرك تلقى شد.نيز وى براى مسائل‏مربوط به مثلثات كروى راه ‏حلهايى يافت كه ‏رجيومانتوس(‏متوفى 1476)

‏از آنها استفاده كرد (68) ‏كارهايى را كه مسلمين در نجوم و ‏رياضيات‏انجام داده‏اند نالينو ايتاليائى،كارادوو فرانسوى و چندتن از علماءمعاصر ‏ديگر تا حدى ارزيابى كرده‏اند.احوال و آثار منجمين و رياضيدانهاى‏اسلامى نيز در

تصاویری از چند صفحه نخست فایل :

توجه فرمایید بدلیل تهیه ی تصویر با نرم افزار های خارجی متن نمایش داده شده در تصاویر ممکن است دارای اشکالاتی در نمایش برخی حروف باشد که در فایل اصلی بدون مشکل است