ايران - word (..doc) - اقتصاد -

قسمتی از متن :

‏هنگامی که سخن از تاریخ ‏ایران‏ می‌رود باید به این نکته توجه داشت که آیا منظور تاریخ اقوام و مردمانی است که از سرآغاز ‏تاریخ‏ تا کنون در مرزهای سیاسی ‏ایران‏ امروزی زیسته‌اند یا تاریخ اقوام و مردمانی است که خود را به نحوی از آنجا ‏ایرانی‏ می‌خوانده‌اند و در جغرافیایی که دربرگیرندهٔ ایران امروز و سرزمینهایی که از دیدگاه تاریخی بخشی از ‏ایران بزرگ‏ (ایرانشهر) بوده‌است زیسته‌اند.

‏هنگام سخن از تاریخ ‏ایران‏ بیش‌تر مورد دوم مقصود است‏.

‏به همین دلیل گاه تاریخ ایران را از ورود آریایی‌ها (که نام ‏ایران‏ نیز از ایشان گرفته شده‌است) به ‏فلات ایران‏ آغاز می‌کنند. ولی این به این معنی نیست که ‏فلات ایران‏ تا پیش از ورود ایشان خالی از سکنه یا تمدن بوده‌است. پیش از ورود آرییایان به فلات ایران تمدنهای بسیار کهنی در این محل شکفته و پژمرده بودند و تعدادی نیز هنوز شکوفا. برای نمونه تمدن ‏شهر سوخته‏ (در سیستان)، ‏تمدن عیلام‏ (در شمال خوزستان)، ‏تمدن جیرفت‏ (در کرمان)، تمدن ساکنان ‏تپه سیلک‏ (در کاشان)، ‏تمدن اورارتو‏ (در آذربایجان)، تپه ‏گیان‏ (در نهاوند) و تمدن ‏کاسی‌ها‏ (در لرستان امروز) ذکر می‌شود. با این حال نظریاتی نیز وجود دارد که برخی از این تمدن‌ها ریشهٔ آریایی (پیش از مهاجرت اصلی آریاییان به ایران) داشته‌اند.‏[‏نیازمند منبع‏]

‏نکتهٔ مهم دیگر شناخت وضع مناطق داخلی ایران در زمان شکل‌گیری و رواج تمدن‌های کهن است. یعنی فهم اینکه در زمان تمدن‌ها و دولت‌های باستانی چون ‏سومر‏، ‏کلده‏، ‏اور‏، ‏بابل‏، ‏آشور‏، ‏اورارتو‏ و نظائر آن، وضع این مناطق داخلی فلات ایران، که مجزا از منطقه مستقیم تحت حاکمیت این تمدن‌ها و دولت‌ها بوده‌است، به چه نحوی جریان داشته است؟

‏ایران پیش از آریاییان

‏پیش از آریاییان تمدن‌های ‏شهر سوخته‏ (در سیستان)، ‏تمدن عیلام‏ (در شمال خوزستان)، ‏تمدن جیرفت‏ (در کرمان)، تمدن ساکنان ‏تپه سیلک‏ (در کاشان)، ‏تمدن اورارتو‏ (در آذربایجان)، تپه ‏گیان‏ (در نهاوند) و تمدن ‏کاسی‌ها‌‏ (در لرستان امروز) در سرزمین ایران بودند.

‏ایلامیان‏ یا عیلامی‌ها از هزاره چهارم پ. م. تا هزاره نخست پ. م.، بر بخش بزرگی از مناطق جنوب غربی پشتهٔ ایران فرمانروایی کردند. به قدرت رسیدن حکومت ‏ایلامیان‏ و قدرت یافتن سلسلهٔ عیلامی ‏پادشاهی اوان‏ در شمال دشت خوزستان مهم‌ترین رویداد سیاسی ایران در هزاره سوم پ. م. است. تا پیش از ورود ‏مادها‏ و ‏پارسها‏، تاریخ سرزمین ایران منحصر به تاریخ ‏عیلام‏ است.

‏دانش پژوهشی‌های نوین نشان می دهد که عنصر ایرانی زبان همواره در میان تیره‌های به اصطلاح آسیانیک دخیل بوده اند.‏[۱]

‏ایران و آریاییان

‏نظریه‌ای که امروز بیش از هر نظریهٔ دیگری در میان صاحب‌نظران مقبول است اینست که قبایلی که خود را آریایی (آریایی در زبان ایشان به معنی شریف یا نجیب بود) می‌خوانندند در اواخر هزارهٔ دوم پیش از میلاد (در این تاریخ اختلاف بسیار است) به فلات ایران سرازیر شدند. از بررسی ‏اساطیر‏ و ‏زبان‏ ایشان برمی‌آید که ایشان خویشاوندی نزدیک با

‏هندیان‏ داشتند و گویا پیش از آمدن آنان به ایران و مهاجرت دستهٔ دیگر به هند با هم می‌زیستند. به هر حال آنچه مسلم است اینست که هر دو دسته خود را ‏آریایی‏ می‌خواندند.

‏نظریهٔ دیگری که برخی از تاریخدانان مانند ‏جهانشاه درخشانی‏ مطرح کرده‌اند قائل به حضور دیرین آریاییان در سرزمین ایران می‌باشد. بر پایهٔ این نظریه تمدن‌های پهنهٔ ایران‌زمین به جز تمدن ایلام، ‏آریایی‏ در نظر گرفته شده‌اند. شواهد فراوانی به سود این نظریه ارائه شده است. این شواهد شامل سندهای فراوان زبان‌شناختی باستانی، تاریخی (به ویژه ارزش قائل شدن برای تاریخ سنتی ایران)، هواشناسی تاریخی، باستان‌شناختی، انسان‌شناختی و ... می‌باشند.‏[۲]

‏بخشبندی تاریخ ایران

‏نکتهٔ دیگر آنکه معمولاً تاریخ ایران را به دو دورهٔ کلی ‏تاریخ ایران پیش از اسلام‏ و ‏تاریخ ایران پس از اسلام‏ تقسیم می‌کنند.

‏دو روایت مختلف از ‏تاریخ ایران پیش از اسلام‏ وجود دارد: یکی روایت سنتی که مبتنی بر تواریخ سنتی است (شامل شاهنامه‌) و از نخستین پادشاه ‏کیومرث‏ (که پادشاه جهان و نه فقط ایران است) آغاز می‌شود و شامل سلسله‌های پادشاهی ‏پیشدادیان‏، ‏کیانیان‏، ‏ملوک‌الطوایفی‏ (‏اشکانیان‏) و ‏ساسانیان‏ است. این روایت سنتی به یک معنی روایتی اسطوره‌ای از تاریخ ایران است و شامل اطلاعات ذی‌قیمت مردم‌شناسانه و اسطوره‌شناسانه‌است.

‏روایت دیگر روایت مبتنی بر تواریخ خارجی (شامل تواریخ یونانی، ارمنی، رومی) و مدارک و یافته‌های باستانشناسی (شامل کتیبه‌ها و سکه‌ها) و به طور کلی روایتی مدرن و علمی‌است. در این روایت خاندان‌های پادشاهی در ایران پیش از اسلام از قرار زیرند: ‏مادها‏، ‏هخامنشیان‏، ‏سلوکیان‏، ‏اشکانیان‏ و ‏ساسانیان‏.

‏شاید بسیاری باور ننمایند که از سال سی‌ام هجری که سال مرگ یزدگرد آخرین پادشاه ساسانی است تا سال ۱۳۴۴ه‍.ق(=۱۳۰۴ه‍.خ) که تاریخ برافتادن قاجاریان می‌باشد در درون حدود طبیعی ایران بیش از یکصد و پنجاه خاندان به استقلال یا نیمه استقلال پادشاهی کرده‌اند و از میان ایشان تنها چهار خاندان سلجوقیان و مغولان و صفویان و نادر شاه را می‌توان گفت که بر سراسر ایران حکمروا بودند. از دیگران طاهریان، سامانیان، صفاریان، غزنویان، بویهـیان، خوارزمشـاهیان، قره‌قویونلویان، آق‌قویونلویان، زندیان، قاجاریان اگر چه پادشاهان بزرگ و بنام بودند هیچ کدام سراسر ایران را زیر فرمان نداشتند. آن دیگران هم جز خاندان‌های کوچکی نبودند که هر کدام بر یک یا دو ولایت فرمانروا بودند.‏[۳]

‏در زمینه دودمان‌ها باید این را به اشاره یادآوری کرد که در یک دوره که ‏آل جلایر‏ نیز بر بخش‌هایی از ایرانزمین فرمان می‌راندند، حدود بیست دودمان بر ایران فرمانروا بودند.

‏دودمان‌های دوران پیش از اسلام‏ [‏ویرایش‏]

‏ماد‏ (آغاز قرن هشتم ق. م.۵۵۰ ق. م.) بنیان‌گذار (‏دیاکو‏) (‏هووخشتره‏)

‏هخامنشی‏ (۵۵۹ ق. م.- ۳۳۰ ق. م.) بنیان‌گذار ‏کوروش‏ شهریار معروف ‏داریوش‏

تصاویری از چند صفحه نخست فایل :

توجه فرمایید بدلیل تهیه ی تصویر با نرم افزار های خارجی متن نمایش داده شده در تصاویر ممکن است دارای اشکالاتی در نمایش برخی حروف باشد که در فایل اصلی بدون مشکل است