تاریخ ایران پیش از آریایی‌ها - word (..doc) - اقتصاد -

قسمتی از متن :

‏1

‏تار‏ی‏خ‏ ا‏ی‏ران‏ پ‏ی‏ش‏ از آر‏ی‏ا‏یی‏‌‏ها

‏اختراع خط

‏پیش از ‏تاریخ‏ به زمانی گفته می‏‌‏شود که انسان هنوز موفق به اختراع خط (نوشتار) نگردیده بود. از حدود ۳۶۰۰ سال ق. م. انسان موفق به اختراع خط گردید. پیش از این پنداشته می‏‌‏شد نخستین مخترعین خط ابتدا ‏سومریان‏ (۳۶۰۰ پ. م.) و سپس ساکنان نواحی جنوبی ‏میان‏‌‏رودان‏ و ‏تمدن ایلام‏ در خوزستان باشند. با کاوش‏‌‏های جدید مشخص شد ‏اختراع‏ خط و نوشته، مربوط به ‏تمدن جیرفت‏ در ایران است بر اساس سنگ نوشته‏ٔ‏ جدیدی که در نوامبر سال ۲۰۰۷ در ‏کاوشگاه جیرفت‏ یافت شد.‏[۱]‏[۲]‏[۳]‏[۴]‏[۵]‏[۶]‏[۷]‏[۸]‏[۹]

‏ایران پیش از تاریخ

‏دوره پیش از تاریخ خود به سه دوره تقسیم می‏‌‏شود که عبارت‏‌‏اند از: ۱- ‏پارینه‏‌‏سنگی‏ (عصر حجر قدیم). ۲- ‏فرا پارینه سنگی‏. ۳- ‏نوسنگی‏ (عصر حجر جدید). در ایران تپه‏‌‏های باستانی بسیاری از دوره نوسنگی باقی مانده‏‌‏است از جمله ‏تل باکون‏ ٍ ‏جری‏ ٍ ‏موشکی‏ و... در فارس ٍ تپه ‏شوش‏ ٍ ‏چغا بنوت‏ ٍ ‏چغا میش‏ و... در خوزستان، گنج دره، سراب و آسیاب در کرمانشاه و در دیگر نقاط ایران.

‏دوران ‏پارینه سنگی ایران‏ به سه دوره ‏پارینه سنگی‏ آغازین، میانی، پایانی و یک دوره کوتاه بنام ‏فرا پارینه سنگی‏ تقسیم می‏‌‏شود. فرهنگهای مرتبط با پارینه سنگی قدیم ایران شامل فرهنگ ساطور ابزار الدوان و فرهنک تبر دستی ‏آشولی‏ هستند. کهنترین شواهد این دوره که مربوط به فرهنگ الدوان است در اطراف رود خانه کشف رود در شرق مشهد یافت شده‏‌‏است. این شواهد شامل تعدادی ابزار سنگی ساخته شده از کوارتز است که شامل تراشه و ساطور ابزار هستند. طبق نظر کاشفین این مجموعه حداقل ۸۰۰ هزار سال قدمت دارد. از فرهنگ ‏آشولی‏ نیز مدارک بیشتری در شمال غرب و غرب کشور بدست آمده‏‌‏است. برخی از مکانهای مهم شامل گنج پر در رستم آباد گیلان، شیوه تو در نزدیکی مهاباد، پل باریک در هلیلان لرستان هستند. از دوران پارینه سنگی میانی که فرهنگ ابزار سازی آن موستری گفته می‏‌‏شود، شواهد بیشتری در غارها و پناهگاهها یافت شده‏‌‏است که اغلب مربوط به ‏زاگرس‏ مرکزی هستند. این دوره از حدود ۲۰۰ تا ۱۵۰ هزار سال پیش شروع شده و تا حدود ۴۰ هزار سال پیش ادامه داشته‏‌‏است. انسان‏‌‏های ‏نئاندرتال‏ در این دوره در ایران می‏‌‏زیستند که بقایای اسکلت آنها در غار بیستون یافت شده‏‌‏است. مکانهای مهم این دوره غارهای ‏بیستون‏، ‏ورواسی‏، ‏قبه‏ و ‏دو اشکفت‏ در شمال ‏کرمانشاه‏، ‏قمری‏ و ‏گر ارجنه‏ در اطراف خرم آباد، ‏کیارام‏ در نزدیکی گرگان، ‏نیاسر‏ و ‏کفتار خون‏ در نزدیکی کاشان، ‏قلعه بزی‏ در نزدیکی ‏اصفهان‏ و ‏میرک‏ در نزدیکی ‏سمنان‏ است. دوران پارینه سنگی جدید ایران از حدود ۴۰ هزار سال پیش آغاز و تا حدود ۱۸ هزار سال پیش ادامه یافته که مقارن با مهاجرت انسان هوشمند جدیدی به ایران است. آثار این دوره در اطراف کرمانشاه، خرم آباد، مرو دشت و کاشان یافت شده‏‌‏است. فرهنگ ابزار سازی این دوره تیغه و ریز تیغه برادوستی است. آثار دوره بعدی فراپارینه سنگی در غرب زاگرس و شمال البرز بدست آمده که فرهنگ زرزی خوانده می‏‌‏شود.

‏ساکنین ایران را قبل از رسیدن ایرانیان می‏‌‏توان زیر عنوان کلی کاسپین که دریای خزر بنام آنهاست جمع نمود، کاسپینها کشاورزی می‏‌‏کردند. این مردم نخستین کشاورزان جهان بوده‏‌‏اند و کشاورزی از سرزمین آنها به خاکهای رسوبی رودخانه‏‌‏های ‏سند‏ و ‏سیحون‏ و ‏جیحون‏ و ‏دجله‏ و ‏فرات‏ رسیده‏‌‏است. در دوران ‏نوسنگی‏ در برخی نواحی آسیای غربی (‏خاورمیانه‏)، انسان از مرحله جمع‏‌‏آوری و شکار به مرحله کشت و اهلی کردن برخی جانوران، انتقال یافت.

‏روستانشینی

‏قدیمیتری آثار سکونت روستا نشینان اولیه در غرب زاگرس و شمال خوزستان یافت شده‏‌‏است.برخی از این روستاهای اولیه گنج دره، سراب و آسیاب در نزدیکی ‏کرمانشاه‏، علی کش در دهلران، گوران در هلیلان و چغا بنوت در شمال خوزستان است. قدیمیترین مدارک اهلی شدن بز در مکان گنج دره در نزدیکی ‏کرمانشاه‏ کشف شده که حدود ۱۰ هزار سال قدمت دارد.

‏2

‏بین هفت تا هشت هزار سال پیش مراکز روستانشین در چند نقطه از ایران، در منطقه ‏تمدن جیرفت‏ در ‏تمدن تپه سیلک‏ نزدیک کاشان و در اطراف ‏مرودشت‏ و در فاصله کمی از ‏شوش‏، قدیمیترین شهر موجود دنیا، وجود داشته‏‌‏است. شوش یکی از قدیمیترین سکونتگاههای شناخته شده‏ٔ‏ منطقه‏‌‏است، با وجود اینکه نخستین آثار یک دهکده‏ٔ‏ مسکونی در آن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد هستند.

‏در طول تاریخ، مهاجرت‏‌‏های انسانی و جابجایی انسان‏‌‏ها همواره به دلیل دستیابی به شرایط بهتر برای زندگی بوده‏‌‏است، در دوران باستان این شرایط بهتر عبارت از آب فراوان‏‌‏تر و خاک حاصلخیزتر برای کشاورزی بوده‏‌‏است. به عنوان نمونه‏‌‏ای از اینگونه مهاجرت‏‌‏ها می‏‌‏توان از دو کوچ بزرگ نام برد: نخست، کوچ ‏هندیان‏ آریایی از پیرامون کوهستان‏‌‏های هندوکش به سرزمین‏‌‏های پنجاب و پیرامون رود ‏سند‏ و دیگری، کوچ ‏ایلامیان‏ و ‏سومریان‏، به سرزمین‏‌‏های باتلاقی تازه خشک شده خوزستان در ایران و ‏میانرودان‏ انجام شده‏‌‏است. از اینگونه مهاجرت‏‌‏ها تمدنهای بزرگ یا گروههائی از تمدنهای بزرگ برخاستند. ویل دورانت، این آثار تمدن را کهن‏‌‏ترین آثار تمدن بشر دانسته‏‌‏است.

‏کهن‏‌‏ترین نشانه‏‌‏های تمدن انسانی، مربوطه به ۵۰۰۰ سال ق. م. است که در ایران تمدن ‏شهر سوخته‏ در سیستان، ‏تمدن عیلام‏ در خوزستان، ‏تمدن جیرفت‏ در کرمان، تمدن ‏تپه‏‌‏حصارِ‏ در دامغان، ‏تمدن تپه سیلک‏ (در کاشان)، ‏تمدن اورارتو‏ (در آذربایجان)، ‏تپه گیان‏ نهاوند، ‏تمدن کاسی‏‌‏ها‏ (در لرستان امروز)، پیدا شده‏‌‏است. از روی یک قسمت از آثار ‏تمدن تپه سیلک‏، که گمان می‏‌‏رود مربوط به هزاره چهارم پ.م. باشد، پیدا شده‏‌‏است که اهالی آنجا به بافندگی و کارکردن با فلزات و استعمال مهر و چرخ گوزه گری پی برده بودند.

‏ایران نخستین سرزمینی است که در آن مردم به استخراج و استعمال فلزات پی برده‏‌‏اند. تعدادی از نخستین کوره‏‌‏های ذوب مس در تل ابلیس کرمان مربوط به هزاره پنجم ق.م. بدست آمد و اشیاء مسی شامل سنجاق و درفش، مهر و دستبند و حلقه انگشتر از آنها کشف گردید. قدیمی‏‌‏ترین فلزی که مورد استفاده انسان قرار گرفته مس بوده‏‌‏است. این فلز در ۴۵۰۰ ق. م. در آسیای غربی مورد استفاده بوده‏‌‏است.

‏از اواسط دوران فلز، بجز مس، فلزات دیگری چون قلع، طلا، نقره در چرخه فن‏‌‏آوری مردمان آن عصر پدیدار شدند و شاید به این دلیل است که این دوره را دوره فلز نام نهاده‏‌‏اند نه دوره مس. برنزهای مشهور به لرستان اهمیت ایران را به‏‌‏عنوان یک مرکز فلزکاری بطور روشن نشان می‏‌‏دهد. رویدادی مهم در هزاره سوم پ.م. که تأثیرگذار در زندگی ساکنان فلات ایران و خصوصاً دشت خوزستان است عبارت است از کشف فلز آلیاژی مفرغ. از مراکز مهم فرهنگهای عصر مفرغ ایران غرب ایران و حوزه زاگرس مرکزی (لرستان پیشکوه و پشتکوه) بوده‏‌‏است. مفرغ ساخته شده در کوهپایه‏‌‏های زاگرس به ‏سومر‏ و ‏عیلام‏ صادر می‏‌‏شده‏‌‏است.

‏شهرنشینی

‏شهرنشینی، شهر به مفهوم اخصّ آن از اواخر هزاره چهارم پ.م. و خصوصاً هزاره سوم پ.م. در ایران موجودیت یافت. شهر شوش یکی از قدیمیترین (۴۰۰۰ سال پ. م.) سکونتگاههای شناخته شده‏ٔ‏ منطقه‏‌‏است. شهرهای مهم ایران در هزاره سوم پ.م. عبارت‏‌‏اند از: تپه حسنلو و هفتوان تپه در آذربایجان - ‏تمدن تپه سیلک‏ (در کاشان) - ‏تپه‏‌‏حصارِ‏ در دامغان - ‏تپه گیان‏ نهاوند، - گودین، کنگاور - شاه‏‌‏تپه و تورنگ تپه گرگان - تپه قبرستان بویین زهرای قزوین - ‏شوش‏، خوزستان - ‏تمدن جیرفت‏، تپه یحیی و شهداد، کرمان - ملیان، فارس - ‏شهر سوخته‏ در زابل.

‏پایان عصر مفرغ و کشف آهن (شروع دوره آهن) مقارن است با رویدادهای مهم تاریخی و فرهنگی که در هزاره دوم پ.م. زمینه‏‌‏ساز تشکیل سلسله‏‌‏ها و ظهور نخستین حکومتهای مستقل در هزاره‏‌‏های دوم و اول پ.م. همچون: ‏ماننا‏، ‏اورارتو‏ و ‏ماد‏ و سرانجام امپراتوری وسیع هخامنشی شدند عبارت‏‌‏اند از مهاجرت آریایی‏‌‏ها به فلات ایران، روی کار آمدن دولتهای مستقل به جای دولت شهرهای پیشین، و تجمع اقوام و قبایل مختلف (مقیم و مهاجر) خصوصا در مناطق غربی و شمال غربی ایران که هر کدام قلمرو خاص خود را داشتند. این اقوام در شمال غربی ایران با ‏اورارتو‏ و ‏آشور‏ همسایه شدند.

‏به قدرت رسیدن حکومت عیلام

دانلود,مقاله,تاریخ,ایران,پیش,از,آریایی‌ها,دانلود

تصاویری از چند صفحه نخست فایل :

توجه فرمایید بدلیل تهیه ی تصویر با نرم افزار های خارجی متن نمایش داده شده در تصاویر ممکن است دارای اشکالاتی در نمایش برخی حروف باشد که در فایل اصلی بدون مشکل است